بررسی مقایسه ای کیفیت زندگی وتن انگاره درمیان زنان با وضع حمل طبیعی وسزارین
فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول:کلیات تحقیق
1-1- مقدمه 3
1-2- بیان مسأله 4
1-3- اهمیت وضرورت انجام تحقیق. 6
1-4- اهداف تحقیق. 7
1-4-1- هدف کلی. 7
1-4-2- اهداف جزیی. 7
1-5- فرضیههای تحقیق. 7
1-5-1-فرضیه اصلی. 7
1-5-2- فرضیههای فرعی. 7
1-6- تعریف واژه هاومفاهیم. 8
فصل دوم:ادبیات وپیشینه تحقیق
2-1- مقدمه 10
2-2- مفاهیم مسأله زنان وزایمان. 10
2-2-1- اهمیت بررسی مسائل زنان دردوره بعداززیمان. 10
2-2-2- تعریف انواع زایمان. 11
2-2-3- عوارض انواع زایمان. 11
2-2-3-1- عوارض زایمان سزارین. 11
2-2-3-2- زایمان طبیعی. 12
2-2-4- مشکلات جنسی بعداززایمان. 12
2-2-5- مفاهیم کیفیت زندگی. 13
2-2-5-1- تعریف کیفیت زندگی. 13
2-2-5-2- تاریخچه طرح مفهوم کیفیت زندگی. 14
2-2-5-3- ویژگیهای کیفیت زندگی. 16
2-2-5-3-1-چندبعدی بودن کیفیت زندگی. 16
2-2-5-3-2- ذهنی بودن کیفیت زندگی. 16
2-2-5-3-3- پویایی کیفیت زندگی. 17
2-2-5-4- عوامل مؤثربرکیفیت زندگی. 17
2-2-5-5- نظریههای کیفیت زندگی. 18
2-2-5-5-1- نظریه کیفیت زندگی جهانی. 18
2-2-5-5-2- نظریه ی فردگرایانه 19
2-2-5-5-3- نظریههای مبتنی برخانواده 20
2-2-5-5-4- نظریههای روانشناختی. 20
2-2-5-6- کاربردهای اندازگیری کیفیت زندگی. 21
2-2-6- کیفیت زندگی وسلامت روان زنان. 22
2-2-6-1- تعریف سلامت روان. 22
2-2-6-2- سلامت روان زنان. 22
2-2-7- مفاهیم تن انگاره 22
2-2-7-1- تعاریف تن انگاره 22
2-2-7-2- تاریخچه تن انگاره 23
2-2-7-3- انواع اختلالات تن انگاره 24
2-2-7-4- مبانی نظری تن انگاره 25
2-2-7-5- عوامل مؤثربرتن انگاره 26
2-2-7-5-1- پیامدهای تصویربدنی منفی. 26
2-2-7-6- زنان وتن انگاره 27
2-2-7-6-1- نظریات درموردتن انگاره زنان. 27
2-2-7-6-2- بارداری وزایمان ونقش آن درتصویربدن زنان. 29
2-3- پیشینه مطالعات.. 30
2-3-1- مطالعات داخلی. 30
2-3-2- مطالعات خارجی. 35
فصل سوم:روش تحقیق
3-1- مقدمه 38
3-2- روش پژوهش... 39
3-3- جامعه آماری. 39
3-4- روش نمونه گیری وحجم نمونه 39
3-5- متغیرهاابزارواندازه گیری آنها 40
3-5-1- پرسشنامه اختصاصی کیفیت زندگی (SF-36) 40
3-5-2- پرسشنامه چندبعدی نگرش فرددرموردتصویربدن خود 41
3-6- قلمروپژوهش... 42
3-6-1- قلمرومکانی. 42
3-6-2- قلمروزمانی. 42
3-7- شیوه تجزیه وتحلیل. 42
فصل چهارم:تجزیه وتحلیل آماری
4-1- مقدمه 44
4-2- فرضیه ی (1) 45
4-3- فرضیه (2) 46
4-4- فرضیه (3) 49
فصل پنجم:بحث ونتیجه گیری
5-1- مقدمه 53
5-2- فرضیه 1. 53
5-3- فرضیه 2. 55
5-4- فرضیه3. 56
5-5- محدودیتهای پژوهش... 59
5-6- پیشنهادات پژوهش... 59
منابع ومآخذ. 60
پیوستها 67
فهرست جدولها
جدول 4-1- مشخصات دموگرافی شرکت کنندگان درمطالعه به تفکیک گروه 44
جدول 4-2- مقایسه نمره کیفیت زندگی براساس مقیاسSF-36دربین شرکت کنندگان درمطالعه به تفکیک گروه 45
جدول4-3: مقایسه نمرات ابعادجسمانی وروانی کیفیت زندگی براساس مقیاسSF-36دربین شرکت کنندگان درمطالعه به تفکیک گروه 45
جدول4-4- مقایسه نمرات کیفیت زندگی براساس مقیاسSF-36دربین شرکت کنندگان درمطالعه به تفکیک گروه 46
جدول4-5: مقایسه نمره تصویربدنی دربین شرکت کنندگان درمطالعه به تفکیک گروه 46
جدول4-6- مقایسه نمرات ابعادنگرش فرددرموردتصوربدنی خوددربین شرکت کنندگان درمطالعه به تفکیک گروه 47
جدول4-7- فراوانی وضعیت نگرش فرددرموردتصوربدنی خوددربین شرکت کنندگان درمطالعه 47
جدول4-8- فراوانی وضعیت نگرش فرددرموردتصوربدنی خوددربین شرکت کنندگان درمطالعه به تفکیک گروه 48
جدول4-9- مقایسه نمرات کیفیت زندگی براساس مقیاسSF-36دربین شرکت کنندگان درمطالعه برحسب شاخص نگرش درموردابعادجسمانی. 49
جدول4-10- مقایسه نمرات کیفیت زندگی براساس مقیاسSF-36دربین شرکت کنندگان درمطالعه برحسب شاخص رضایت ازبخشهای مختلف بدن. 50
جدول4-11- مقایسه نمرات کیفیت زندگی براساس مقیاسSF-36دربین شرکت کنندگان درمطالعه برحسب شاخص نگرش فرددرباره وزن بدن. 50
چکیده
زنان بعنوان نیمی ازجمعیت درراستای نقش همسری ومادری وقایعی را در زندگی خود تجربه میکنند، که یکی از مهمترین این وقایع، وقوع بارداری وبدنبال آن زایمان است. دردوره بعداز زایمان، برخی تغییرات جسمی، روانی واجتماعی در مادر بوجود میآید که برکیفیت زندگی مادران وخانوادههایشان تأثیر میگذارد، ازطرفی یکی ازجنبههای مهم شکل دهنده هویت وعزت نفس افراد ظاهرجسمانی وتصویربدنی است وزندگی روزمره فرد تحت تأثیر تن انگاره قرار دارد.
باتوجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضرباهدف بررسی مقایسه ای تأثیرنوع زایمان برکیفیت زندگی وتن انگاره زنان وتعیین ارتباط بین تن انگاره وکیفیت زندگی دردوران بعداز زایمان انجام شد.
روش بررسی: اين مطالعه ی علی- مقایسه ای بر روي100 خانم 35-18 ساله نخستزا مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهرهای ایلام و ایوان كه معيارهاي ورود به مطالعه را داشتند، انجام شد.
كيفيت زندگي و نگرش درمورد تصویربدن نمونهها در 2 تا 8 هفته اول بعد از زايمان مورد بررسي و مقايسه قرار گرفت. در این مطالعه از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف استفاده شد.
سنجش متغیرها با استفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی SF-36 ومقیاس نگرش فرد درمورد تصویربدن (MBSRQ)بررسی وتجزیه وتحلیل با نرم افزارSPSS 16انجام شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد بین میانگین نمره کیفیت زندگی ونوع زایمان رابطه معنی داروجود دارد (000/0=sig). اما بین میانگین نمره کل تن انگاره ونوع زایمان رابطه معنی داروجود ندارد (063/0 =sig). بین نمره کل کیفیت زندگی براساس مقیاس SF-36 ونمره کل تصویر بدنی رابطه معنیدارگزارش نشد (304/0=sig).
نتیجه: کیفیت زندگی زنان در8 هفته اول بعداز زایمان درزنان بازایمان طبیعی بالاتر از زنان با زایمان سزارین میباشد، لذا فرضیه یک تأیید میشود. همچنین بین میانگین نمره کل تن انگاره ونوع زایمان رابطه معنیدارنبود، لذا فرض Ho فرضیه دوم تأییدمیشود.
دراین مطالعه بین نمره کل کیفت زندگی ونمره کل تصویر بدنی رابطه معنیدارنبود، لذا فرضیه Ho مطالعه کنونی تأیید میگردد.
کلید واژه ها: نوع زایمان، کیفیت زندگی، تن انگاره.
فصل اول:
کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
در سالهای اخیرتوجه قابل ملاحظهای در اندازه گیری میزان سلامتی افرادوقدرت تأثیر گذاری بیماریهای روانشناختی برروی فعالیتهای روزانه ورفتارهای آنها بوجود آمده که این اندازه گیریها بر یک نگرش ورویکرد کلی نگر، درسلامتی ومراقبتهای بهداشتی معطوف شده است ودر این رابطه رویکرد نوینی بنام کیفیت زندگی، در تحقیقات پزشکی واجتماعی مطرح گردیده است.
درخصوص معنی کیفیت زندگی تعاریف متعددی مطرح شده است اما تعریفی کلی در تعریف آن وجود ندارد، پژوهشگران به سه ویژگی مهم آن شامل چند بعدی بودن، ذهنی بودن وپویا بودن اتفاق نظر دارند.
کیفیت زندگی موضوعی چند بعدی است ودارای ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی وروحی است این ویژگی با تعریفی که ازسلامتی داریم منطبق است، زیرا سلامتی را رفاه کامل جسمی، روانی، اجتماعی ومعنوی میدانیم. عامل اصلی تعیین کننده کیفیت زندگی عبارت ازتفاوت درک شده بین آنچه هستوآنچه ازدیدگاه فردباید باشدواین همان ذهنی بودن کیفیت زندگی استوپویایی آن به این معناست که باگذشت زمان تغییر میکند وبه تغییرات فرد ومحیط بستگی دارد (سلامتی 1388).
سنجش کیفیت زندگی مبنی بر رویکردها و مؤلفههای متفاوتی است. در مطالعات مختلف، مؤلفههای متنوعی از کیفیت زندگی رادر نظر گرفته اند همچون وضعیت سلامت عمومی، قابلیت کارکردی، کارکردهای عاطفی، میزان احساس خوشبختی، رضایت از زندگی، شاد کامی، میزان هشیاری، میزان نشانگان فعالیتهای اجتماعی، ارتقای مناسب عملکرد جنسی و... ، زنان نیمی ازجمعیت راتشکیل میدهند و سلامت آنها زیربنای سلامت خانواده وجامعه است، مشکلات زنان بر سلامت جسمی وروانی آنهاو خانواده، جامعه وحتی نسلهای بعدی تأثیرگذار است (بیات و بیات1389).
یکی از مسائل مهم و تأثیرگذار در زندگی زنان که بیشتر زنان در زندگی خودباآن روبه رو هستند مسأله زایمان است که اثرات جسمی وروانی انکار ناپذیر برآنان دارد. تن انگاره (تصور از بدن) هم پدیدهی پیچیده ای است که دردهههای اخیرموردتوجه دانشمندان قرارگرفته است، اماتعریف واحدی برای آن ارائه نشده است.
توماس ف. کش، تصور از بدن رابه احساسات شخص در رابطه بابدن وظاهر فیزیکی مربوط میداند (کش1388). بحث در رابط با تصوراز بدن بیشتر به سمت نارضایتی از بدن پیش رفته است. مطالعات نشان میدهدزنان دراین زمینه حساسترندوتصویربدنی یکی ازدلمشغولیهای آنان است. نوع زایمان ازطریق اثراتی که برجسم مادردارد ممکن است در کیفیت زندگی وهمچنین در تصویری که زنان از بدن خود دردورهی بعداز زایمان دارند ،مؤثرباشد، چراکه جسم وروان انسان در ارتباط باهم قراردارند.
ازاینرومطالعه وشناخت عوامل مؤثربرسلامت جسمی وروانی، زنان دردوره بعداززایمان وبه تبع آن بررسی کیفیت زندگی زنان در این دوره ی خاص، مهم وحائز اهمیت است. در این پایانامه سعی میشود یکی از مسائل مهم و تأثیرگذاربرسلامت وکیفیت زندگی زنان یعنی مسأله زایمان، نوع زایمان ومشکلات جسمی وروانی زنان بعد از زایمان، تصویر بدن زنان بعداز زایمان با توجه به نوع زایمان وارتباط رضایت یا نارضایتی زنان از تن انگاره با کیفیت زندگی آنان مورد بررسی قرار گیرد. دراین پژوهش هدف تعیین تأثیر نوع زایمان درکیفیت زندگی وتن انگاره زنان بعداز زایمانوتعیین ارتباط بین تن انگاره وکیفیت زندگی زنان در دوره بعداز زایمان است. درایران مطالعات درموردکیفیت زندگی بخصوص درحوزه زنان ومسائل خاص آنان اندک است. امیدواریم پژوهش حاضرگامیباشد در جهت تکمیل پژوهشهای دیگران ونتایج آن در حوزه سلامت بخصوصسلامت مادران راهگشا باشد.
1-2- بیان مسأله
قرن هاست که مردم بطور ذاتی بدنبال یک زندگی خوب بوده اند، ودراین راستا برای بهبود زندگی خودسعی میکردندتا ازاستعدادها وتوانمندیهای خودحداکثر بهره برداری را بنماینداز این رو همواره مسأله اصلی این بوده که زندگی مطلوب وبا کیفیت چگونه زندگی است.
Quality of Life
Body Image
Tomas F Cash